Trong chương trước, chúng tôi nói rằng nếu tác giả không giải thích được nhận định của mình, chúng chỉ là ý kiến của cá nhân tác giả. Vế thứ hai bắt đầu bằng từ vì và tách ra thành một câu khác. Trong chương này, chúng tôi đã hơn một lần sử dụng cụm từ tài liệu khoa học xã hội thay cho sách khoa học xã hội.
Nghệ thuật đọc cũng tương tự - là kỹ năng tiếp nhận các loại thông tin càng hiệu quả càng tốt. Hầu hết mọi người được dạy là phải chú ý đến những điều mình không hiểu; phải tra từ điển khi gặp lại những từ lạ; tìm trong sách tham khảo nếu gặp những nhận định khó hiểu; tìm sự trợ giúp ở phần ghi chú, giải thích của các học giả hay các nguồn hỗ trợ khác… nhưng nếu vội vàng làm những điều này thì chúng chỉ ngăn cản chứ không giúp gì cho việc đọc của chúng ta. Cuối cùng, bạn lại tìm đến nó.
Có thể anh ta đúng hoặc sai, nói dối hay nói thật, nhưng điều cần thiết ở đây là bạn sẽ nhanh chóng tìm được lối ra bằng việc đi theo hành lang B. Mỗi câu hỏi thường có từ hai câu trả lời trở lên và khi đó, các câu trả lời phải được sắp xếp theo từng cặp đối nghịch. Trong khi các chương của một cuốn tiểu thuyết, các hồi của một vở kịch hoặc các khổ thơ thường sẽ trở nên vô nghĩa khi bị tách khỏi một tác phẩm nguyên vẹn.
Trên thực tế, bất cứ nhà thơ tài danh nào cũng thường cố ý tạo ra sự mập mờ trong tác phẩm của mình. Hai bước này giúp bạn đoán định trước hai bước đầu của việc đọc phân tích. Chính đặc tính này của dữ kiện đã mang lại tiếng nói và phong cách cho bách khoa toàn thư.
Những độc giả ham đọc có khi cũng chỉ áp dụng những điều tương tự dàn ý trên với một vài cuốn sách. Nếu ngừng lại để suy nghĩ về cuộc chiến, ta sẽ thấy có lẽ hầu như tất cả những gì còn sót lại của cuộc chiến Peloponnesian chỉ là mô tả của Thucydides về nó. Tóm lại, đọc là một hoạt động phức tạp, bao gồm trong nó nhiều hoạt động tách biệt.
Tất nhiên, không ai có thể áp dụng cách đọc phân tích ngay từ khi bắt đầu đọc cuốn sách đầu tiên trong đời. Nhưng nhận xét này sẽ là sự phản ánh về cuốn sách chứ không phải về chính bạn, chỉ khi bạn đã cố gắng hết sức mà vẫn không hiểu cuốn sách nói gì. Hoặc có thể bạn sẽ thấy những cuốn sách vừa thuộc loại này vừa thuộc loại khác.
Bạn cũng không thể nhảy cóc khi đọc tác phẩm của Plato giống như đọc một vở kịch hay một bài thơ. Hai cụm từ có thể cùng biểu đạt một ngữ, và một cụm từ có thể đồng thời biểu đạt nhiều thuật ngữ, đúng như cách sử dụng của từ. Không có cách nào để hình thành thói quen thao tác ngoài chính sự vận hành.
Chỉ khi nào bạn không đồng tình hoặc không thể đưa ngay ra lời đánh giá phê bình, chúng ta mới cần triển khai một số bước tiếp theo. Nếu là tác phẩm khoa học và triết học, việc trả lời câu hỏi này cũng không quá khó khăn. Câu hỏi thứ tư (Ý nghĩa của cuốn sách là gì?) có nhiều thay đổi nhất.
Trái lại, sự đồng thuận thường đi kèm sự bất đồng, thể hiện các mặt đối lập nhau của cuộc tranh luận. Nếu bạn không có ít nhất một kỹ năng nào đó của cấp độ đọc phân tích, bạn gần như không thể dựa vào sự trợ giúp của một cuốn sách để đi từ chỗ hiểu ít đến hiểu nhiều. Đây chính là những từ hàm chứa các phân tích, lý luận của tác giả.
- Theo quy tắc 2, bạn phải nói rằng: Toàn bộ cuốn sách nói về… Đọc phân tích không thật sự cần thiết nếu mục đích đọc của bạn chỉ để lấy thông tin hay giải trí. Không nên sử dụng một cuốn sách tham khảo trước khi biết tác giả khuyên bạn nên sử dụng nó như thế nào.